Michał Kleofas Ogiński w miniaturze Nanette Rosenzweig-Windisch (c.1790-1820)

W ostatnich dwóch miesiącach roku pojawiło się na rynku aukcyjnym wiele polskich miniatur, w tym kilka zupełnie wyjątkowych. Przedstawię je czytelnikom bloga w kilku najbliższych postach.

.

 

.

Dzisiaj prezentuje portret księcia Michała Ogińskiego, kompozytora i teoretyka muzyki, pamiętnikarza, uczestnika insurekcji kościuszkowskiej, działacza emigracyjnego po upadku Rzeczpospolitej. W naszej narodowej pamięci Ogiński zapisał się jako autor jednego z najbardziej znanych w Polsce polonezów.

 

 

24 grudnia 2018 , poz.810, 4.000E

.

Autorem pracy jest miniaturzystka Nanette Rosenzweig-Windisch (1790-1820), uczennica sławnego Heinricha Fugera w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Z  życiorysu artystki warto odnotować, iż jej panieńskie nazwisko brzmiało Haas ale swoje wczesne prace podpisywała „Rosenzweig”. Możemy zastanawiać się, czy był to artystyczny, dobrze brzmiący pseudonim ( w dosłownym tłumaczeniu „Rosenzweig” to gałąź róż), czy może nazwisko z pierwszego małżeństwa. Pewnym natomiast jest, że przed rokiem 1804 wychodzi zamąż i swoje prace sygnuje nowym nazwiskiem – Windisch. Potwierdzenie tego faktu znajdujemy w petersburskiej gazecie „Severny Vestnik”, 1804, część III ( Nr 7-9), z której dowiedzieć się można było, że „na wystawie Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu (1804) ukazało się pięć miniaturowych portretów nowo przybyłej artystki, pani Windisch”. 

Nanette Rosenzweig-Windisch tworzyła miniaturowe portrety słynnych rodów szlacheckich w Niemczech, Austrii, Polsce i Rosji. W Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się inna miniatura Michała Ogińskiego jej ręki.

http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=43462&show_nav=true

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Reklamy

100-lecie odzyskania niepodległości.

Narodowe Święto Niepodległości to dla nas Polaków jedno z najważniejszych świąt państwowych. Po latach zaborów – niewoli naznaczonej walką, cierpieniem i wysiłkiem wielu pokoleń – nasz kraj odzyskał suwerenność.

Rok 2018 wyznacza rocznicę szczególną – jest to bowiem już setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości.

W następstwie działań zaborców w latach 1772, 1793 i 1795 Rzeczpospolita przestała istnieć na mapie Europy. Walka o odzyskanie niepodległości trwała ponad sto lat i naznaczona była ofiarą krwi przelaną w wojnach napoleońskich, w licznych zrywach niepodległościowych, w powstaniu listopadowym i styczniowym. Marzenia o wolności spełniły się wraz z klęską wszystkich trzech zaborców i zakończeniem I wojny światowej. Odbudowa państwowości była procesem złożonym. 10 listopada 1918 r. powrócił do Warszawy, zwolniony z więzienia w Magdeburgu, Józef Piłsudski. 11 listopada 1918 r. podpisano zawieszenie broni na froncie zachodnim. Dekretem z tego samego dnia Rada Regencyjna oddała Józefowi Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad wojskiem, a 14 listopada 1918 r. rozwiązała się, przekazując całą władzę nad tworzącym się państwem Józefowi Piłsudskiemu. Od 16 stycznia 1919 r. funkcje premiera i ministra spraw zagranicznych sprawował Ignacy Jan Paderewski.

Dzień 11 listopada ustanowiony został uroczystym Świętem Niepodległości na mocy ustawy z dnia 23 kwietnia 1937 r. o Święcie Niepodległości. Święto to zostało zniesione po II wojnie światowej , a następnie przywrócone ustawą z dnia 15 lutego 1989 r.

W swoim zbiorze posiadam miniaturowe portrety obu wymienionych bohaterów narodowych.Tegoroczne święto jest najlepszą okazją by je zaprezentować.

 

.

Portret Józefa Piłsudskiego namalowany został przez współczesną miniaturzystkę, Panią Jadwigę Kissel-Barnat w listopadzie 1988 roku. Ciekawostką pozostaje fakt, że portret powstał w rocznicę 70 rocznicy odzyskania niepodległości. Stanowił prezent dla profesora Wojciecha Migockiego (1909-1998) absolwenta Politechniki Lwowskiej, architekta, artysty plastyka; o czym mówi zamieszczona dedykacja.

 

.

Niesygnowana miniatura w oleju Ignacego Paderewskiego  jest ze mną od wielu lat. Inspiracją dla autora był niewątpliwie, bardzo znany portret pianisty wykonany przez Lawrenca Alma-Tadema w 1891 roku. Obraz znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Narodowym w Warszawie.

.

.

 

 

Stanisław August Poniatowski ze zbiorów dawnego Muzeum Rumiancewa.

 

Decyzję rządu, zatwierdzoną przez cesarza Aleksandra II, w 1861 roku przeniesiono z Petersburga do Moskwy znaczący zbiór książek, monet, rękopisów i innych materiałów etnograficznych i historycznych ze zbioru hrabiego Nikolaja Rumiancewa (1754-1826). Zbiór umieszczony został w Domu Paszkowa, neoklasycystycznej budowli stojącej na wzgórzu z widokiem na zachodnią ścianę Kremla. Muzeum zostało otwarte w maju 1862 roku. Po 1917 roku otrzymało nazwę  Muzeum Rumiancewa (Румянцевский музей).

.

 Dom Paszkowa w XVIII wieku ( wg litografii Gerarda Delabarta).

 

W początkowym okresie muzeum było połączeniem wszystkich moskiewskich zbiorów publicznych, składających się z ośmiu sekcji: rękopisów i rzadkich książek, biblioteki, sztuk pięknych i antyków, zabytków chrześcijańskich, mineralogii, zoologii, numizmatyki i etnografii. Później zbiory mineralogiczne i zoologiczne zostały przeniesione na Uniwersytet Moskiewski. W 1900 r. w muzeum znajdowało się pięć sekcji: biblioteka, dział rękopisów i stare słowiańskie druki książkowe, wydział sztuk pięknych i starożytności klasycznej, wydział etnografii i wydział antyków. Po 1917 roku wszystkie sekcje zaczęły szybko rosnąć, ponieważ prywatne kolekcje zostały skonfiskowane i przeniesione muzeum. Wkrótce nie było wystarczająco dużo miejsca na przejęte przedmioty. W 1922 r. kolekcja obrazów zachodnioeuropejskich artystów została przeniesiona do moskiewskiego Muzeum Sztuk Pięknych. W 1924 r. zarząd naukowy zarządził zamknięcie Muzeum Rumiancewa a jego zbiory zostały rozprowadzane wśród innych muzeów. W Domu Paszkowa przemianowanym na Rosyjską Bibliotekę Publiczną Lenina  pozostała jedynie biblioteka.

.

Dom Paszkowa w XIX wieku (Пашков дом).

.

W kolekcji Nikolaja Rumiancewa znajdowały się polonika a wśród nich prezentowany miniaturowy portret Stanisława Augusta Poniatowskiego.

.

 

http://www.rmuseum.ru/data/catalogue/canvas/rossiya/gtg9504.php

.

W zbiorach znalazł się również portret kanclerza wielkiego litewskiego Joachima Chreptowicza (1729-1812). Ten wielkiej urody olej, autorstwa Józefa Grassiego  znajduje się obecnie w Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie.

.

 

 

DA Christie’s – aukcja miniatur z kolekcji Ernsta Holzscheitera.

 

Dom Aukcyjny Christie’s  wyznaczył na jutro termin aukcji portretów z kolekcji Ernsta Holzscheitera.  Ten wysmakowany zbiór  miniatur ulegnie więc rozproszeniu. Wśród autorów portretów znajdziemy znakomite nazwiska malarzy miniaturowych arcydzieł.

 

Poniżej przedstawiam kilka miniatur ze zbioru kolekcjonera, które mnie podobają najbardziej.

.

.

.

Joseph-Marie Bouton (Franco-Spanish, 1768-1832)
A lady, possibly Baronne Méchin, née Alexandrine-Marie Raoulx (b.c. 1780-1864), in white dress and purple shawl, seated in an interior
Signed ‘Bouton.’ (mid-right)
On ivory
80 mm. diam., octagonal silver-gilt easel-stand frame, engraved ‘par Ch. M. Bouton’ on the reverse

 

.

.

 

Jean-Etienne Liotard (Swiss, 1702-1789)
A young gentleman in blue coat, wearing the badge of the Order of Malta
Signed and dated on the counter-enamel ‘pt. liotard / 1749’
Enamel on copper
Oval, 49 mm. high, cartouche-shaped ormolu frame with tied ribbon surmount

.

 

.

 

François Dumont (French, 1751-1831)
Pierre Simon Benjamin Duvivier (1730-1819), engraver, making a medallion
Signed and dated ‘Dumont / f. l’an. 8.’ (mid-right)
On ivory
84 x 84 mm., gilt-metal frame, inscribed on the reverse ‘P.S.B. Duvivier peint par Franc. Dumont en 1799’

.

.

 

 

Ferdinando Quaglia (Italian, 1780-1853)
Ignazio Degotti (d. 1824), celebrated scenographer at the Paris Opéra, seated in a gilded Empire fauteuil carved with lion heads
Signed and dated ‘Quaglia f. 1812.’ (upper right)
On ivory
Rectangular, 217 x 165 mm., gilt-bronze frame

.

.

.

 

.

Joseph-Marie Bouton (Franco-Spanish, 1768-1832)
Félicité-Louise-Julie-Constance de Durfort, Marquise de Beurnonville (1782-1808) in a landscape playing a lyre
Signed ‘Bouton’ (lower left)
On ivory
86 mm. diam., ormolu frame

.

.

 

 

 

Jean-Baptiste Jacques Augustin (French, 1759-1832)
Thérèse Jeanne Marie Hortense de Tardieu, Marquise de Maleyssie, née de Luc (d. 1826), in white dress and red shawl
Signed and dated ‘Augustin. / 1814’ (lower left) and inscribed on the backing card ‘Madame de Maleyssie’
On ivory
78 mm diam., square gilt-bronze frame

.

.

.

Moritz Michael Daffinger (Austrian, 1790-1849)
Lieutenant Botha in black cloak
Signed ‘Daffinger’ (mid-right)
On ivory
Octagonal, 76 x 60 mm., gilt-metal mount in rectangular brown leather panel

 

Z ofertą aukcyjną zapoznać się można pod adresem :  https://www.christies.com/salelanding/index.aspx?lid=1&intsaleid=27714&dt=3720183580&saletitle=

 

 

 

Nowa atrybucja dla miniatury ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.

 

.

.

Wczorajszy wpis  nie kończy dyskusji na temat rosyjskiej miniatury ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.

W styczniowym numerze rosyjskiego „Мир музея” 2018 pojawił się artykuł, którego autorem jest Pani Елизавета Соловцова. Sugeruje ona inną atrybucje dla przedstawionych postaci. Sportretowanym generałem ma być – Николай Алексеевич Тучков (1765 – 1812)

Link do artykułu poniżej.

Ciekaw jestem opinii rosyjskich kolegów, którzy zabierali głos w temacie.

MirMus 2018-01 Миниатюристка1

Dymitr Władymirowicz Golicyn czy Michaił Pietrowicz Dołgoruki czyli o miniaturze ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.

W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajduje się bardzo ciekawa miniatura przedstawiająca portret rosyjskiej rodziny. Praca malowana gwaszem na kościanej płytce o wymiarach 14,6 x 20,8 cm nie posiada ustalonego autora ale z wielkim prawdopodobieństwem można przyjąć , że to kopia według obrazu olejnego  Władimira Borowikowskiego (1757-1825).

.

 

.

Z opisu dowiadujemy się , że to „portret zbiorowy rodziny Golicyn (księcia Dymitra Władymirowicza Golicyna ? 1771-1844 lub Aleksandra)”. Atrybucja, przy pierwszej analizie może wydawać się prawdziwa. Książe Dymitr Golicyn – rosyjski generał kawalerii, pisarz wojskowy i polityk w czasach wojen napoleońskich – miał dwie córki, Katarzynę (ur.1802) oraz Natalie (ur.1804). Jeżeli księcia z córkami widzimy po stronie prawej to można przypuszczać, iż po lewej to żona i matka, księżna Tatiana Golicyna.

Wątpliwości pojawiają się z chwilą kiedy chcielibyśmy przyjąć, że datowanie powstania miniatury na rok 1810 jest poprawne. Córki kniazia były wówczas w wieku dziecięcym, miały bowiem 8 i 6 lat. Na portrecie widzimy jednak dużo starsze, eleganckie panny o kobiecych już kształtach.

.

.

Jeżeli więc to nie rodzina Golicynów, to kogo przedstawiają namalowane postacie. Odpowiedź znajdujemy w rosyjskiej książce z 1901 roku, której autorem był książę Mikołaj Michajłowicz.

.

https://books.google.ru/books?id=aKfsBQAAQBAJ&pg=PP11&lpg=PP11&dq=%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB+-+%D0%B0%D0%B4%D1%8A%D1%8E%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B+%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0+%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0+I&source=bl&ots=uo0nHTgW5X&sig=PNp2havRk7-2K-dgCSLrd03oAsA&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwi6zpLpheHYAhXhbZoKHdBQB7U4ChDoAQguMAI#v=onepage&q&f=false

.

W opracowaniu znajduje się zdjęcie (str.16) naszej miniatury z informacją, że to portret członków rodziny Dołgoruki i przedstawia

 

księżną Anastasię Simonowną Dołgoruki (1755-1827) – ros.Анастасия Симоновна Долгорукова) z dziećmi :

ks.Eleną (1774-1823)- ros.Елена Петровна Толстая (кн. Долгорукова),

ks.Marią (1776-1849) – ros.Мария Петровна Римская-Корсакова (кн. Долгорукова)

ks.Michałem (1780-1808) – ros.князь Михаил Петрович  Долгоруков.

.

Książe Michał Petrowicz Dołroguki przedstawiciel starego i wielce zasłużonego dla Rosji rodu żył tylko 28 lat. Zginął w walce z wojskami szwedzkimi w bitwie pod Edensalmi w 1808r. Jego kariera zapowiadała się znakomicie. Po zabójstwie Pawła I został mianowany adiutantem nowego cara Aleksandra i wszedł do grona jego najbliższych współpracowników. Dosłużył się stopnia generała dywizji. Brał udział w bitwie pod  Austerlitz oraz prawie wszystkich bitwach z wojskami Napoleona w latach 1806-1807.

.

Poniżej kilka miniaturowych portretów ks.Michała.

П.Э.Рокштуль. Портрет М.П. Долгорукова. Миниатюра. c.1800.

Państwowe Muzeum Historyczne w Moskwie.

.

Н.Ф. Дан ( Nicolas-François Dun) – Портрет М.П. Долгорукова. Миниатюра из Романовской коллекции. c.1800

.

 

 

 

 

 

 

Rosyjscy dygnitarze i ich rodziny w miniaturach Stanisława Marszałkiewicza.(2)

W drugiej części tytułowego tematu zapoznamy się z portretami Stanisława Marszałkiewicza, jakie zostały wykonane na zlecenie generała Andrieja Storożenki – naczelnego żandarma rosyjskich władz w Warszawie.

 

Po klęsce powstania listopadowego, w marcu 1833 roku podjęte zostały działania zmierzające do wywołania kolejnego, zbrojnego powstania przeciwko Rosji.  Inspiratorem działań był pułkownik Józef Zaliwski. Z powodu zupełnego braku przygotowania próba wzniecenia walki szybko upadła. Po zdławieniu partyzantki Zaliwskiego namiestnik Królestwa Polskiego i głównodowodzący Armią Czynną feldmarszałek Iwan Paskiewicz, na mocy ustawy Wojskowego Kodeksu Karnego polecił warszawskiemu gubernatorowi wojennemu – gen. Janowi hr. de Witt zorganizowanie w Warszawie Specjalnej Komisji Śledczej do spraw politycznych.

.

Józef Sonntag (1784-1834) – portret Jana Witta (Iwana Osipowicza de Witt (1781-1840), Muzeum Narodowe w Warszawie

Szczegółową instrukcje dotyczącą utworzenia Komisji, 1 IV 1833r. de Witt przekazał do wykonania pułkownikowi korpusu żandarmów Andriejowi Storożence. Początkowo miała mieć ona charakter tymczasowy – jedynie dla zbadania sprawy partyzantki Zaliwskiego. Otrzymała nazwę Komisji Śledczej dla Przestępców Politycznych. Wobec skuteczności jej działania, a także nieustającej działalności spiskowej, Komisja została przekształcona w stały organ sądowy i stała się główną instytucją do ścigania przestępstw politycznych, nie tylko na terenie Królestwa Polskiego, ale także ich powiązań poza granicami  kraju. Oficjalna nazwa nadana w styczniu 1834r. brzmiała: Komisja Śledcza przy naczelnym Dowódcy Armii Czynnej i Naczelniku Królestwa Polskiego. Prezesem Komisji został mianowany Andriej Storożenko, a na siedzibę przeznaczono X Pawilon Cytadeli Warszawskiej.

 

.

Андрей Яковлевич Стороженко (1791 – 1858) –  Andrei Yakovlevich Storozhenko

Za poczynione dla władzy carskiej zasługi  Andriej Storożenko otrzymuje  majątek w Królestwie Polskim oraz liczne odznaczenia.W związku z pogarszającym się zdrowiem w 1841 r. składa rezygnacje z przewodniczenia Komisji Śledczej. W 1842 przechodzi do służby cywilnej będąc powołany na senatora warszawskiego Senatu.W 1850 roku przeszedł na emeryturę i spędził ostatnie lata swojego życia na Ukrainie.

Z  życiorysu Storożenki należy odnotować istotne dla tego opracowania informacje, iż był dwukrotnie żonaty: w roku 1817 z Anną Michajłowną Daragan, ros. Анна Михайловна Дараган (1796-1821), z którą miał córkę Elżbietę, ros. Елизавета Андреевна Стороженко oraz w roku 1830 z  Julią Ivanowną Bobrovska, ros. Юлия Ивановна Стороженко (Бобровская-Миркалова) (1810 – …) Z tego związku  urodziła się w 1842 córka Daria.

Prezentowane poniżej miniatury pojawiły się na aukcyjnym rynku w grudniu ubiegłego roku. Byłem zainteresowany zakupem, ostatecznie nabyłem jedną z tych prac. Teraz zastanawiam się czy powinno dojść do rozdzielenia rodzinnych portretów, które  wspólnie przetrwały zawieruchy historii prawie dwóch stuleci. Moim zdaniem, tak nie powinno się zdarzyć. By nie zatracać historycznego kontekstu portrety takie powinny być oferowane zawsze w komplecie.

Chciałbym w tym miejscu złożyć aktualnemu właścicielowi lub właścicielom, pozostałych dwóch portretów, ofertę ich okupienia. Jestem również gotowy odsprzedać swoją miniaturę  by miniatury mogłyby  dalej pozostawać razem.

W aukcyjnym opisie miniatur brakowało identyfikacji postaci. Mnie udało się je rozpoznać, przy cennej pomocy Pana Dimitrija Gorchkoff, któremu bardzo dziękuje.

…………………………………………………………………………………….

Auktionshaus City Nord – Hamburg, 07.12.2017 , lot.1323

http://www.lauritz.com/en/auction/stanislaw-marszalkiewicz-attributed-a-portrait-of-a-russi/i4671971/?auctionId=4667160#

http://www.coutaubegarie.com/html/fiche.jsp?id=9031850&np=&lng=fr&npp=150&ordre=&aff=&r=  (lot.22,20.06.2018, 5000-7000 /ns)

.

Stanislaw Marszalkiewicz – Андрей Яковлевич Стороженко (1791 – 1858)

Miniature, gouache/watercolour on cardboard. In dark blue dress uniform with collar interwoven with silver and silver epaulets. Decorated with a range of Russian/Prussian stars, orders and medals. Framed behind old original glass in brass frame. Dimensions: 10.5 x 8.5 cm, Frame dimensions: 12.5 x 10.5 cm. 3220

http://impereur.blogspot.com/2017/03/1791-1857.html

…………………………………………………………………………………………….

Auktionshaus City Nord Hamburg – 07.12.2017,  lot.1325

http://www.lauritz.com/en/auction/stanislaw-marszalkiewicz-a-portrait-of-a-young-lady-c-182/i4671976/?auctionId=4667157#

3http://www.coutaubegarie.com/html/fiche.jsp?id=9031851&np=1&lng=fr&npp=150&ordre=&aff=1&r= (lot.23, 20.06.2018, 5100)

.

 

.

Stanislaw Marszalkiewicz – Елизавета Андреевна Стороженко (1818—1897), c.1840

Miniature. Gouache/ watercolour on cardboard. Signed at bottom left. Framed behind old original glass in brass frame. Dimensions: 10.5 x 8.5 cm, frame dimensions: 12.5 x 10.5 cm. The bottom left corner of the glass is damaged, underneath that fault in the paintwork. 2350

 

Auktionshaus City Nord Hamburg – 07.12.2017,  lot.1324

http://www.lauritz.com/en/auction/stanislaw-marszalkiewicz-a-portrait-of-a-lady-c-1820-a-m/i4671974/?auctionId=4667165#

 

.

.

.

Stanislaw Marszalkiewicz – Юлия Ивановна Стороженко (Бобровская-Миркалова), c.1840

Miniature. Gouache/watercolour on cardboard. Signed at bottom right. Frame behind old original glass in brass frame.Dimensions: 10.5 x 8.5 cm, frame dimensions: 12.5 x 10.5 cm. 1980

……………………….

https://www.mos.ru/upload/documents/files/8153/201806.pdf

 

Русские портреты XVIII – начала XX вв.: материалы по иконографии. Выпуск 7 – Подстаницкий С. (2018)