The Pohl-Ströher Collection of Portrait Miniatures. Part II

Już za dwa dni dom aukcyjny Sotheby’s przeprowadzi licytację  w całości poświęconą miniaturom portretowym. W ten sposób ulegnie rozproszeniu kolejna poważna kolekcja miniatur, tym razem zgromadzonych przez Erikę Pohl-Ströher.

Erika Pohl-Ströher swoje bogactwo zawdzięczała dziadkom, Franzowi i Marie Ströher, którzy w XIX wieku założyli firmę do pielęgnacji włosów i kosmetyków Wella AG. Kiedy Procter & Gamble kupił firmę za ponad 4 miliardy dolarów w 2003 roku, Erika otrzymała ponad miliard dolarów za 23% udziałów. Kolekcjonerka zgromadziła dużą kolekcję europejskich miniatur portretowych od XVI do XIX w. Znajdowały się w niej dzieła Nicholasa Hilliarda, Rosalby Carriera, Jeana Etienne’a Liotarda, Heinricha Friedricha Fügera, Jeana- Baptiste Augustina czy Moritza Michaela Daffingera.

Erika Pohl-Ströher zmarła w grudniu 2016 r; w wieku 97 lat.

W ubiegłym roku sprzedano część zbioru a w najbliższy czwartek zlicytowane zostaną pozostałe miniatury.

 

Poniżej kilka wybranych pozycji ze zbliżającej się aukcji.

 

Josef Maria Grassi (1758 – 1838)

PORTRAIT OF A LADY, CIRCA 1790

Watercolour and bodycolour on ivory, gilt-metal frame with white enamel border
59 mm.

.

 

Josef Maria Grassi (1758 – 1838)

PORTRAIT OF A LADY, TRADITIONALLY IDENTIFIED AS MRS LAMPI.

Watercolour and bodycolour on ivory, silver-gilt frame with outer silver open-work decorations set with diamonds, 98 by 72 mm.

.

.

Joseph Marie Bouton (1768 – 1823)

PORTRAIT OF A BROTHER AND SISTER, CIRCA 1795

Watercolour and bodycolour on ivory, gilt-metal mount;  signed lower centre: Bouton, 77 mm.

.

.

 

Jean Antoine Laurent (1763 – 1832)

PORTRAIT OF A LADY HOLDING A SHEET OF MUSIC, CIRCA 1800

Watercolour and bodycolour on ivory, gilt-metal mount, gilt-wood frame; signed lower right: Laurent, 78 mm.

 

.

.

 

Emanuel Thomas Peter (1799 – 1873)

PORTRAIT OF PRINCE FERDINAND PHILIPP (1844-1921) AND PRINCE LUDWIG AUGUST (1845-1907) OF SAXE-COBURG AND GOTHA.

The sitters in this miniature are the two eldest children of Prince August of Saxe-Coburg and Gotha and his wife Princess Clémentine of Orléans, daughter of Louis Philippe, King of the French. Prince Ferdinand joined the army and also formed an important collection of coins. In 1875 he married his cousin Louise, Princess of Belgium. Three years earlier, in 1871, his brother, Prince Ludwig August travelled to Brazil where he married Princess Leopoldina, daughter of Emperor Pedro II.

Watercolour and bodycolour on ivory, gilt-metal frame, the reverse engraved with the sitter’s names; signed and dated lower left: Em: Peter. [1]847
132 by 99 mm.

…………….

09 lipca 2019.

Do wpisu pojawił się komentarz czytelnika odnoszący się do dwóch miniatur z tej aukcji. Publikuje zdjęcia , opisy i zapraszam do dyskusji.

.

poz.34

.

French School, circa 1750

PORTRAIT OF A LADY

Watercolour and bodycolour on vellum, ormolu frame with ribbon-tie surmount,

.

.

poz.112

.

Heinrich Friedrich Füger (1751 – 1818 )

PORTRAIT OF THREE LADIES

Watercolour and bodycolour on ivory, silver-gilt frame; signed and dated lower left: Füger / 1791 , 114 mm.

Provenance

With Wildenstein, by 1912;
with Galerie Rosenaum, Berlin & Frankfurt, by 1928;
Leo R. Schidlof (d. 1966), London, by 1956;
by descent until;
sale, Geneva, Christie’s, November 1994, lot 148

 

.

 

http://www.sothebys.com/en/auctions/2018/pohl-stroher-collection-l18322.html

https://www.sothebys.com/en/auctions/2019/miniatures-part-2-l19323.html

 

 

 

 

Reklamy

Tajemniczy Włodarski na aukcji DA Bassenge.

W najbliższy czwartek berliński dom aukcyjny Bassenge przeprowadzi kolejną aukcję w całości poświęconą miniaturom portretowym. Zostanie licytowane 129 prac , lecz ich poziom artystyczny  jest dużo niższy, w porównaniu do oferty z jesieni ubiegłego roku. O aukcji tej  wspominałem w grudniowym wpisie omawiając portrety Lesseura i Marszałkiewicza jakie znalazły się w sprzedaży.

Na aktualnej aukcji pojawi się jedna polska miniatura. To portret mężczyzny w ciemnozielonej kurtce z czarnym aksamitnym kołnierzem i zieloną kamizelką. Malowana akwarelą i gwaszem na kości słoniowej praca opatrzona została podpisem i datą – Włodarski 1837.

Autor pozostaje całkowicie anonimowy. Jego nazwiska na udało się potwierdzić w żadnym źródle poświęconym miniaturom.

Moim zdaniem to kolejny emigrant polityczny , który po upadku powstania listopadowego opuścił kraj. Posiadając jakieś uzdolnienia artystyczne próbował zapewne zarabiać na malowaniu, modnych wówczas miniatur portretowych.

.

03.06.2019

Miniatura nie została sprzedana na aukcji i obecnie widnieje w ofercie  after-sale za 250 euro.

Miniaturowe portrety Stanisława Augusta Poniatowskiego na tabakierkach .

Kontynuując podjęty temat zajmiemy się dzisiaj miniaturowymi wizerunkami Stanisława Augusta Poniatowskiego umieszczonymi na tabakierach. Tabakier związanych z osobą ostatniego króla Polski, po latach rozbiorów a następnie po niszczycielskich zawieruchach dwóch ostatnich wojen, zachowało się niewiele.

Na Wystawie Przedmiotów Sztuki i Starożytności w Lublinie w 1901 roku pokazano dwie złote tabakiery. Jedna stanowiła własność Elizy Szydłowskiej a miał ją otrzymać od króla w 1787  jej przodek – gen.Teodor Szydłowski. Druga jak odnotowano, należała do Ludwika Świeszewskiego. Na wystawie warszawskiej w roku 1912 eksponowano również dwie pozycje a na wystawie w Lublinie w 1921 znajdowała się tabakierka będąca królewskim podarunkiem dla Marcelego Bacciarellego.

” Znacznie więcej informacji o tabakierach Stanisława Augusta Poniatowskiego znajdujemy w archiwaliach i licznych relacjach pamiętnikarskich. Dzięki nim mogliśmy wykorzystać nieznane dotychczas materiały dotyczące prezentów poczynionych przez króla w ostatnich latach panowania. Stanisław August wzorem innych monarchów chętnie i w miarę możności hojnie obdarzał rozmaitymi prezentami, wśród których tabakiery zajmowały niepoślednie miejsce.

Podczas podróży „na Ukrainę i do innych ziem koronnych od 23 lutego 1787 r. do dnia 22 lipca 1788r. trwającej” król pomimo ciężkiej sytuacji gospodarczej kraju, potrafił się zdobyć na niezmiernie kosztowne upominki, którymi obdarował rosyjskich dygnitarzy. Książę Szuwałow dostał złotą tabakierę z portretem króla, ujętą w ramkę wysadzaną brylantami,której wartość wynosiła 1400 dukatów , księżna Romanowa została obdarowana podobną puszeczką w cenie 1200 dukatów , księżna Leonia Naryszkina otrzymała tabakierkę z sardoniksu z brylantami i portretem króla malowanym en grisaille , wartości 1000 dukatów ” (Jan Stankiewicz – Dzieje tabakiery. Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1976).

Archiwa wspominają o podobnych prezentach , którymi  uhonorowani zostali przedstawiciele dworu brytyjskiego – Lord Dalrymple czy też poseł Whitworth jak i dworu berlińskiego – hr. von Schulenburg czy minister Buchholz, który został obdarowany owalną złotą tabakierką.

Przedstawiciele arystokracji polskiej , przedstawiciele królewskiego dworu , wojskowi również zaszczycani byli  tabakierami . Podobnie jak na innych dworach , tak i na dworze Stanisława Augusta istniał regulamin dotyczący wartości rozdawanych przez króla prezentów, uzależnionych od stanowiska bądź wielkości wyświadczonych usług.

.

 

Tabakiery z wizerunkami Stanisława Augusta znajdowały się pośród innych pamiątek po królach polskich w Szkatule Królewskiej, przechowywanej w zbiorach Czartoryskich. Pamiątki te zgromadzone zostały przez ks.Izabelę Czartoryską  na początku XIX wieku. Ostatnim przedwojennym właścicielem skarbów był książę Augustyn Czartoryski.  Zbiory te należały do najcenniejszych w Muzeum Czartoryskich i zostały w lipcu 1939r. przewiezione z Krakowa do majątku w Sieniawie i tam ukryte w piwnicach oficyny pałacowej. W Szkatule znajdowały się wówczas 72 przedmioty, dokładnie opisane i sfotografowane. Decyzja ulokowania depozytu właśnie tam, była dużym błędem. 14 września 1939 roku Sieniawa została zajęta przez wojska okupacyjne, a murarz zdradził Niemcom położenie skrytki ze skarbami. Żołnierze ograbili schowek ze złotych przedmiotów.

Dzisiaj znajdują się one na liście dóbr kultury utraconych w czasie II wojny światowej.

.

.

Tabakierka z portretem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego* Szkatuła Królewska

.

Tabakierka kolista z portretem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego* Szkatuła Królewska

.

Tabakierka z wizerunkiem Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Ze zbiorów Muzeum Sztuki Uniwersytetu Jagielońskiego w Krakowie.

http://kolekcje.mkidn.gov.pl/katalog-strat-wojennych/obiekt/?obid=14455

 

Wincenty de Lesseur – portret Urszuli Kaczkowskiej.

 

……………………………………………………………………………………………………………

Portret Urszuli Kaczkowskiej.

Miniatura wykonana ok 1795 r. przez Wincentego de Lesseur (Lesserowicza) ukazująca pierwszą żonę artysty.

.

 

.

Jednym z najwybitniejszych miniaturzystów czasów Stanisławowskich był Wincenty de Lesseur [Lesserowicz] (1745-1813), syn Fryderyka, spolonizowanego Francuza, pułkownika wojsk koronnych i Polki Anny z Rudkowskich. Wincenty od lat młodzieńczych związany był z polskim dworem królewskim, na którym pełnił najpierw rolę pazia, potem szambelana. Naukę malarstwa pobierał na Zamku Królewskim w Warszawie, w zorganizowanej przez Stanisława Augusta Poniatowskiego „Malarni” Marcello Bacciarellego i jego żony Fryderyki Richter, znanej drezdeńskiej miniaturzystki. Z pracowni tej wyniósł miękki i delikatny sposób malowania a także stonowaną, szarą kolorystykę. Na jego twórczość wpływ miała także sztuka wiedeńskiego miniaturzysty Heinricha Friedricha Fügera, z którą zetknął się w końcu lat 80. XVIII w.

Prawdopodobnie około 1785 roku Lesseur ożenił się z tancerką krakowską Urszulą Kaczkowską, z którą miał syna Leona. To ją 10 lat później uwiecznił na prezentowanej miniaturze. Ten wyrafinowany portret przedstawia jasną sylwetkę młodej kobiety umieszczoną na szarobrunatnym tle. Urszula ubrana jest w gładką perłową suknię przewiązaną liliową szarfą. Na strój ten składa się dopasowany stanik (góra) i spódnica z udrapowaną warstwą wierzchnią podpiętą złotą frędzlą. Przypomina suknię poloneskę popularną w Polsce do ostatniej dekady XVIII wieku. Kasztanowe, lekko pudrowane włosy kobiety uczesane są w modną, wysoką fryzurę, upiętą najprawdopodobniej na specjalnym czepku – szynionie. Ozdabia je wstążka w kolorze sukni oraz upięty w tyle głowy bladoniebieski welon. Urszula ubrana jest i uczesana zgodnie z duchem czasów, czyli w stylu Dyrektoriatu. W tym okresie kobieca sylwetka zaczęła wykazywać rosnące zamiłowanie do prostoty. Przede wszystkim stawała się węższa i nie wymagała już stosowania rogówki, czyli specjalnego stelaża do spódnicy. Można podejrzewać, że tylko tył spódnicy Urszuli był uformowany na przywieszonej w pasie poduszce. Kobieta opiera się o cokół z kamienia, ozdobiony płaskorzeźbą o antycznym charakterze, co również doskonale wpisuje się w charakter czasów. Prawą dłonią podpiera podbródek. Gest ten nadaje portretowi nastrój melancholijnej zadumy, z którym doskonale współgra kolorystyka miniatury.

Najczęstszym podobraziem miniatur jest kość słoniowa. Nie inaczej jest w przypadku tego portretu. Kość słoniowa cięta była na cienkie płytki, które następnie szlifowano, polerowano, wybielano i odtłuszczano. Na takim podkładzie wstępnie szkicowano postać i ją podmalowywano od jasnych tonów do ciemniejszych. Ogólna zasada malowania miniatur mówiła także o tym, że malując przechodziło się od partii górnych ku dołowi. Miniaturę często wykańczano stosując metodę punktowania, czyli nanosząc czubkiem pędzla (najczęściej okrągłym, spiczastym pędzlem z włosia kuny) drobne punkciki. W prezentowanym portrecie tło, karnacja i częściowo strój opracowywane zostały techniką tzw. wilgotnej kropki, która jest metodą bardziej miękką od punktacji „suchym” pędzlem. Natomiast materia sukni została namalowana długimi dyskretnie lawowanymi (warstwowo nakładanymi) pociągnięciami pędzla.

Miniatura pochodzi z kolekcji Edwarda Rastawieckiego (1805-1874), badacza polskiej sztuki i kultury. Jego niewielki, bo liczący ponad 40 miniatur zbiór, tworzony był z ogromnym znawstwem. Interesowała go wyłącznie twórczość polskich artystów, reprezentujących środowisko warszawskie, działających w końcu XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku. W 1870 roku kolekcja została zakupiona przez Seweryna Mielżyńskiego i ofiarowana Towarzystwu Przyjaciół Nauk w Poznaniu. Od 1882 roku zbiór znajdował się w „Galerii artystów i rzeczy polskich” w Muzeum im. Mielżyńskich. Obecnie miniatura stanowi depozyt Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

 

Paulina Szeląg

Muzeum Narodowe w Poznaniu.

02.03.2015

Miniatury Anny Jaxa-Chamiec w Sopockim Domu Aukcyjnym.

 

 

Sopocki Dom Aukcyjny jest największym domem aukcyjnym w Polsce. Jego działalność obejmuje szeroki zakres kolekcjonerstwa a w ofercie znaleźć można przedmioty z takich dziedzin jak: malarstwo, rzemiosło artystyczne, biżuteria, filatelistyka, numizmatyka czy falerystyka. Posiada największą sieć galerii w Polsce: w Sopocie, Gdańsku, Warszawie i Krakowie. SDA organizuje około 30 aukcji oraz kilkanaście wystaw rocznie. A na jednej z nich – VARIA 29 , która odbędzie się 15 maja 2019r. wystawione zostaną trzy portrety wykonane przez  Annę Jaxa – Chamiec.

Artystka urodziła się w 1913 roku w Siemiechowie koło Tarnowa.W 1931 roku podjęła studia malarskie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.Już w okresie studiów zajęła się ilustracją książkową i malarstwem miniaturowym.W latach 1934-1936 po raz pierwszy brała udział w wystawach warszawskich. Malarka wykonała wiele portretów artystów scen warszawskich.  Szczególne miejsce w dorobku Anny Chamiec zajmują miniatury Chopina i osobistości z jego kręgu. Tematyka chopinowska pojawia się w jej twórczości wcześnie i towarzyszy przez cały okres działalności malarskiej. Niemała część jej prac w miniaturze to kopie portretów innych autorów. Anna Chamiec była pierwszym kustoszem Gabinetu Miniatur Muzeum Narodowego w Warszawie. Zmarła w 2000 roku.

.

.

poz.156

Miniatura damy w kapeluszu, (wg. R.Coswaya), gwasz, sygn. p.bok: Anna Chamiec Pologne 1981.

 

poz.155

Miniatura w ramce z girlandą kwiatową – Portret damy (wg. R.Coswaya),  gwasz, kość słoniowa,  sygn. i dat. p.bok: Anna Chamiec 1983.

 

 

poz. 154

Miniatura – portret damy, gwasz, kość słoniowa, sygn. i dat. l. bok: wg. NN Anna Chamiec 1984.

 

Miniaturowe portrety cara Mikołaja II na tabakierkach Faberge.

Zwyczaj darowania miniaturowych portretów , umieszczonych w bogato zdobnych tabakierach  cieszył się dużą popularnością w Europie, szczególnie w XVIII wieku. Rytuał ten wkroczył niemal we wszystkie etapy życia ludzkiego, od chwili narodzin aż do śmierci. Przyjście na świat królewskiego lub książęcego dziecka upamiętniano również tabakierkami rozdawanymi nie tylko lekarzom asystującym przy porodzie ale i wszystkim innym obecnym przy tak doniosłym akcie. Okres narzeczeństwa a następnie akt zawarcia małżeństwa dawały powody do tabakierowych upominków. Król Karol II hiszpański z okazji zaręczyn podarował swojej narzeczonej w 1679 r tabakierkę o przeogromnej wartości 200 tysięcy talarów. Podczas zaślubin króla Ludwika XV z Marią Leszczyńską matka panny młodej – Katarzyna Opalińska, otrzymała bursztynową puszeczkę do tabaki zakupioną za 1200 franków.

Tabakiery pełniły również funkcję prezentu dyplomatycznego wręczanego przy okazji zagranicznych wizyt czy też na przywitanie ważnego gościa. Tu możemy posłużyć się przykładem hrabiego Potockiego, który przybył w kwietniu 1733r. na dwór francuski by oznajmić o śmierci króla Augusta II Sasa. Została mu wówczas podarowana tabakiera roboty Gouersa ozdobiona miniaturowymi portretami Ludwika XV i jego małżonki oraz diamentami.

Wiek XIX przynosi powolny zmierzch tego zwyczaju. Po raz ostatni tabakiery dyplomatyczne w większych ilościach rozdawano na kongresie w Wiedniu 1815 roku. Szczególnie przy tej okazji skorzystał marszałek dworu austriackiego – książe Ferdynand Trautmannsdorf, który otrzymał sześć kosztownych tabakier. Tą miłą dla obdarowywanych tradycje podtrzymywać będą aż po wiek XX  dwa dwory – berliński i petersburski.

Poniżej prezentuje tabakierki z wizerunkami cara Mikołaja II . Arcydzieła tej sztuki złotniczej powstawały głównie w warsztacie Faberge. Pojawiają się one na rynku aukcyjnym osiągając wysokie ceny.

.

Christie’s -Sale 7968 – London 6 June 2011, Russian Art – lot.108

GOLD AND GUILLOCHÉ ENAMEL IMPERIAL PRESENTATION SNUFF-BOX
MARKED FABERGÉ, WITH THE WORKMASTER’S MARK OF MICHAEL PERCHIN, ST PETERSBURG, CIRCA 1890,

 

Miniature of Emperor Nicholas II, in the uniform of the Majesty’s Life Guard Hussars.

Znak mistrzowski Michaiła Perchina. Prezent dla Lorda Carringtona (1843-1928), który został wysłany w 1894 roku przez królową Wiktorię na pogrzeb  Aleksandra III oraz ceremonię ślubu Mikołaja II.

.

Christie’s – sale 7905 ,  London 29 November 2010, Russian Art – lot. 219

Three-Colour Gold and Guilloché Enamel Imperial Presentation Snuff-Box Marked Fabergé, with the workmaster’s mark of Henrik Wigström, St Petersburg, 1908-1917, portrait miniature by Vasilii Zuev

.

Miniature of Emperor Nicholas II, in the uniform of the Preobrazhenskii Regiment (pattern 1907)

Znak mistrzowski Henrika Wigströma. Tabakiera podarowana przez Cara Mikołaja II w 1913 r. Turkhan Paszy, ambasadorowi Turcji w Rosji w latach 1908–1913.

.

Christie’s – sale 7905 , London 29 November 2010. Russian Art – lot. 233

A Rare and Important Jewelled Gold and Guilloché Enamelled Imperial Presentation Snuff-Box. Mark of Friedrich Koechli, St Petersburg, circa 1890

.

.

Miniature of Emperor Nicholas II, in the uniform of the Preobrazhenskii Regiment (pattern 1881)

Znak mistrzowski Mark Friedrich Koechli, około 1890 roku.

.

Christie’s – sale 1157 – New York ,19 April 2002. Important Works of Art by Carl Faberge from the Forbes – lot.128

TWO-COLOR GOLD AND NEPHRITE IMPERIAL PRESENTATION SNUFF-BOX
marked Fabergé and with the workmaster’s mark of Henrik Wigström, St. Petersburg, 1908-1917.Portrait miniature by Vasilii Zuev 1916.

 

Miniature of Emperor Nicholas II, in the uniform of the 4th Imperial Family Rifle Guards regiment.

Znak mistrzowski Henrika Wigströma, około 1916. Podarowana w imieniu cara francuskiemu dyplomacie i historykowi Frédéricowi Massonowi w maju 1917 r. 

 

Christie’s -Sale 1286 , New York , 21 October 2003. IMPORTANT SILVER, OBJECTS OF VERTU AND RUSSIAN WORKS OF ART – lot.154

Two-color gold and nephrite Imperial Presentation Snuff-Box ,marked Fabergé and with the workmasters mark of Michael Perchin, St. Petersburg, 1896-1908,

 

.

Miniature of Emperor Nicholas II, in the uniform of Her Majesty’s Lancer Guards Regiment

Znak mistrzowski Michaela Perchina. Prezent dla Alfredo Alcino de Castro ambasadora Portugalii w sierpniu 1909 roku.

 

Christie’s – Sale 9626, New York 20 April 2001. Important Silver, Objects of Vertu and Russian Works of Art – lot.12

TWO COLOUR GOLD GUILLOCHÉ ENAMEL IMPERIAL PRESENTATION SNUFF-BOX
marked Fabergé and with the workmaster’s mark of Michael Perchin, St. Petersburg, circa 1890. Portrait miniature by Alexei Blaznov.

.

.

Miniature of Emperor Nicholas II, in the uniform of the Imperial Guard Hussar regiment.

Znak mistrzowski Michaela Perchina, około 1890

 

 

 

 

 

 

Lidia Zdzieszyńska – portrety mistrzów.

O Pani Lidii Zdzieszyńskiej warszawskiej artystce, która pozostaje jedną z niewielu aktualnie malujących portrety w miniaturze, miałem okazje wspominać na swoim blogu. Dzisiaj czynię to ponownie a jest ku temu okazja wyjątkowa. Pozwoliłem sobie zamówić u Pani Zdzieszyńskiej pracę z wizerunkami  mistrzów pędzla, w większości malarstwa miniaturowego. W dniu wczorajszym odebrałem pracę i…  zaniemówiłem z zachwytu. Dzieło niezwykłej urody i wdzięku. Precyzja rysunku portretowanych postaci  nadzwyczajna.

Wykonane w technice silverpoint , miedzianym rysikiem na barwionym papierowym gruncie , wymiary 18x12cm.

 

 

.

postacie od lewej :
górny rząd : Marcerllo Bacciarelli, Wincenty de Lesseur, Daniel Chodowiecki
środkowy rząd : Stanisław Marszałkiewicz, Elisabeth Vigee-Lebrun, Kazimiera Dąbrowska, Aleksander Orłowski
dolny rząd : Moritz Daffinger, Jan Matejko, Wlastimil Hofman.

https://www.facebook.com/lidiamodernart/?tn-str=k*F